Ryzyko walutowe

Ryzyko walutowe (kursowe) występuje przy kredytach indeksowanych i walutowych. W związku z możliwością wystąpienia zmiany kursu waluty, w której ewidencjonowany jest kredyt, kredytobiorca musi liczyć się z pewnym ryzykiem.

Kredyt walutowy a indeksowany

Na rynku funkcjonują dwa rodzaje kredytów w obcych walutach. Podstawowa różnica sprowadza się do tego, że przy kredytach czysto walutowych kredytobiorca otrzymuje od banku kwotę kredytu w danej walucie. Jeśli zaciąga zobowiązanie na 200 tyś euro, to taka kwota widnieje w umowie kredytowej i jest wypłacana w dniu uruchomienia kredytu. Jeśli czas pomiędzy podpisaniem umowy kredytowej a wypłatą środków wydłuży się, a kurs waluty obcej spadnie, istnieje ryzyko walutowe, że kredytobiorca dostanie miej pieniędzy, niż zakładał. W praktyce środki z kredytu często okażą się niewystarczające na wnioskowany cel. Szczególne ryzyko z tym związane jest przy kredytach hipotecznych wypłacanych w transzach.

Z kolei przy kredytach indeksowanych kwota wyrażona jest w złotych oraz w walucie obcej. W umowie kredytowej jest zapis, że w dniu uruchomienia kredytu kwota w walucie obcej może być inna. Ostateczna kwota kredytu jest jednak taka, aby pokryć rzeczywiste zapotrzebowanie kredytobiorcy, co jest dużym plusem.

Na klientów zaciągających kredyt walutowy czeka jeszcze jedna pułapka. Przy udzielaniu kredytu bank przelicza go po kursie zakupu waluty, a spłacamy po kursie sprzedaży (który jest wyższy). Oznacza to, że już w momencie otrzymania kredytu jesteśmy bankowi winni więcej niż pożyczyliśmy.

Ryzyko walutowe występuje przy przeliczeniu wnioskowanej kwoty kredytu w złotych na walutę obcą, w której będzie ewidencjonowany kredyt. Zgodnie z Rekomendacją S KNF, banki powinny udzielać kredytu w walucie przychodu danego kredytobiorcy. Zgodność waluty kredytu i przychodu, z której kredyt będzie spłacany ma ograniczyć ryzyko.

W przypadku klientów uzyskujących dochód w kilku walutach bank powinien zapewnić zgodność waluty kredytu z walutą, w której klient uzyskuje najwyższe dochody z przyjmowanych do kalkulacji zdolności kredytowej.

Spread walutowy

Różnica pomiędzy kursem sprzedaży i kursem kupna waluty to spread walutowy. Kursy kupna i kursy sprzedaży danej waluty ustala się indywidualnie przez każdy bank i ogłaszane w tabeli kursów banku.

Ponieważ z reguły kredyt wypłaca się w złotych, bank – jednocześnie z wypłatą kredytu – dokona przeliczenia kwoty udzielonego kredytu na walutę, w której ewidencjonowany będzie kredyt.

Do przeliczenia stosuje się najczęściej kurs kupna danej waluty. Kredyt spłacamy natomiast po kursie sprzedaży. Oznacza to, że od razu po uruchomieniu środków jesteśmy bankowi winni więcej, niż pożyczyliśmy.

Przewalutowanie kredytu

Ryzyko walutowe powstaje dla kredytobiorcy także wtedy, gdy w czasie obowiązywania umowy kredytu zmianie ulegnie waluta głównego dochodu klienta (np. klient mający kredyt w PLN otrzymuje wynagrodzenie w EUR). W takiej sytuacji bank może zaproponować konsumentowi zmianę waluty kredytu, na walutę w której klient osiąga dochód. Spowoduje to eliminację ryzyka kursowego. Podobnie – bank może złożyć taką ofertę klientom już spłacającym kredyty walutowe, zaciągnięte przed laty. Klient powinien mieć na uwadze, że takie przewalutowanie wiąże się z kilkoma zmianami:

– nowym oprocentowaniem kredytu. Przy czym warto wiedzieć, że marża kredytu również może ulec zmianie;

– przeliczeniem niespłaconej kwoty kredytu po odpowiednim kursie walutowym na nową walutę kredyt. Im słabsza waluta kredytu w stosunku do waluty dochodu, tym taniej dla kredytobiorcy;

– ponownym badaniu zdolności kredytowej do spłaty kredytu po jego przewalutowaniu;

– możliwością pobrania przez bank prowizji za przewalutowanie kredytu.

Ponieważ kredyty indeksowane (lub czysto walutowe) wiążą się z powiększonym ryzykiem dla kredytobiorcy, warto przed podpisaniem umowy kredytowej przekalkulować najgorsze scenariusze.

Autor: Edyta Majewska