Wykreślenie starych hipotek- procedura

1

W tym wpisie opiszemy możliwości wykreślenia starych hipotek sprzed kilkudziesięciu laty. Sytuacje, w których nie ma wierzyciela i tak naprawdę nie ma podmiotu, który może złożyć wniosek o wykreślenie hipoteki utrudniają obrót nieruchomościami. Z naszego doświadczenia wynika, że nieuregulowany stan prawny nieruchomości jest przyczyną niezrealizowanych transakcji sprzedaży w wielu przypadkach. Są jednak sposoby na wykreślenie starych hipotek.

Co zrobić kiedy wierzyciel nie istnieje?

Zgodnie z art. 94 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki. Wierzyciel hipoteczny obowiązany jest dokonać wszelkich czynności umożliwiających wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej. Nie ma z tym problemu, gdy wierzyciel istnieje. Wtedy zgodę na wykreślenie hipoteki sporządza się w formie pisemnej, koniecznie z podpisem notarialnie poświadczonym. Jest to podstawa naszego wniosku o wykreślenie hipoteki do sądu.

Jednak czasem zdarza się, że wierzyciela nie ma. Osoba fizyczna nie żyje, a osoba prawna została zlikwidowana. W takiej sytuacji pomocny jest Bank Gospodarstwa Krajowego.

Bank Gospodarstwa Krajowego – co może zrobić?

Do ustawowych zadań BGK należy:

  • wydawanie oświadczeń mających moc dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, umożliwiających wykreślenie wpisów ujawnionych w działach III i IV ksiąg wieczystych lub zbiorach dokumentów, dokonanych na rzecz:
a) instytucji kredytowych zlikwidowanych lub uznanych za zlikwidowane na podstawie dekretów, o których mowa w pkt 4, tj. z dnia 25 października 1948 r. o zasadach i trybie likwidacji niektórych przedsiębiorstw bankowych i z dnia 25 października 1948 r. o zasadach i trybie likwidacji niektórych instytucji kredytu długoterminowego oraz z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej
b) Skarbu Państwa z tytułu:
– nabycia ziemi i inwentarza z Państwowego Funduszu Ziemi, utworzonego dekretem z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. poz. 13, z 1957 r. poz. 172 oraz z 1968 r. poz. 6),
– udzielonych w latach 1945-1990 kredytów i pożyczek na rozbiórkę i naprawę, wykończenie budowy, nadbudowę, remont i odbudowę budynków, na sprzedaż gruntów pod zabudowę oraz na sprzedaż przez państwo domów jednorodzinnych i wielorodzinnych,
c) Skarbu Państwa lub podmiotów, których następcą jest Skarb Państwa, dokonanych przed dniem 1 września 1939 r. (art. 5 ust. 6 lit. a-c ustawy z dnia 14.03.2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego).

Procedura wykreślenia starych hipotek

Do BGK kierujemy wniosek o wydanie oświadczenie umożliwiającego wykreślenie hipoteki wraz z odpisem księgi wieczystej. Otrzymane oświadczenie będzie naszym załącznikiem do wniosku o wykreślenie hipoteki złożonego we właściwym sądzie rejonowym miejsca położenia nieruchomości.

Należy jednak pamiętać, że BGK nie wyda oświadczenia w przypadku, gdy wierzycielem jest osoba fizyczna, która nie żyje.

W takim przypadku należy złożyć do sądu pozew o ustalenie treści księgo wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 ustawy o księgach wieczystych). Warunkiem jest jednak wygaśnięcie długu i dowody na poparcie tej tezy.

Hipotekę można również wykreślić, gdy wierzytelność jest jeszcze wymagalna. W praktyce zdarza się, że kierujemy wnioski o wykreślenie dawnych hipotek opiewających na parę złotych. Wtedy możemy wpłacić daną kwotę do depozytu sądowego i w ten sposób wykazać zaspokojenie długu. Sąd wydaje zgodę na taką wpłatę i wskazuje rachunek do wpłaty. Wraz z wpłatą trzeba złożyć w sądzie oświadczenie z podpisem notarialnie poświadczonym, że właściciel zrzeka się tej kwoty, i dołączyć dowód jej wpłaty.

Edyta Majewska

02.05.2019 r.