Scoring kredytowy – co to jest?
Scoring, to pisząc najogólniej sformalizowany proces oparty na metodach statystycznych, które służą ocenie wiarygodności klienta. Szczególnie w ostatnich miesiącach pojęcie scoringu zyskało na znaczeniu wśród potencjalnych kredytobiorców. Większość banków zmieniło oferty kredytowe, a niemalże wszystkie wprowadziły zmiany w polityce kredytowej. Jedna z nich dotyczy właśnie credit scoring.
Scoring – co to jest?
Scoring to metoda, za pomocą której banki oceniają wiarygodność zainteresowanego kredytem kredytobiorcy. Co za tym idzie, scoring to też ocena ryzyka kredytowego oraz próba oceny czy dana osoba terminowo spłaci swoje zobowiązanie. W oparciu o dane statystyczne, banki oceniają profil potencjalnego klienta z profilem innych osób, które otrzymały już kredyt.
Ocena scoringowa jest podawana w punktach. Im wyższa liczba punktów, tym dla banku jesteśmy bardziej wiarygodni. Tym samym dla banku dany klient oznacza mniejsze ryzyko i szanse na kredyt hipoteczny czy pożyczkę są dużo większe. Co ważne, bywa, że wyższa ocena scoringowa wpływa na obniżenie marży. Oferty niektórych banków wprost wysokość marży uzależniają od scoringu danego klienta.
Scoring a zdolność kredytowa
Należy pamiętać, że scoring to nie to samo co zdolność kredytowa. Zdolność kredytowa jest pojęciem szerszym i zależy od wielu czynników, nie tylko od scoringu. Niektórzy klienci spotykają się z odmową przyznania kredytu ze względu na scoring, mimo, że mają zdolność kredytową na sfinansowanie wybranej przez nich transakcji. Nie należy więc mylić oceny scoringowej z całościową analizą oceny zdolności kredytowej danego klienta.
Czas pandemii spowodował duże zmiany w ofertach kredytowych. Obserwujemy również tendencje do wydawania negatywnych decyzji kredytowych z uwagi na niską ocenę scoringową zainteresowanego finansowaniem klienta.
Scoring kredytowy (credit scoring)
Banki mają obowiązek stosować ocenę scoringową przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu kredytu hipotecznego czy pożyczki gotówkowej. Instytucje pozabankowe takiego obowiązku nie mają, a jedynie możliwość. Scoring bankowy stosują też niektóre firmy niefinansowe, np. przy sprzedaży telefonów z abonamentem.
W credit scoringu do oceny zdolności kredytowej wykorzystuje się z reguły cechy obrazujące min.: wiek, płeć, stan cywilny, liczbę osób na utrzymaniu. Ale także zawód, wykształcenie, stanowisko, narodowość, typ zatrudnienia, branża, w jakiej pracujemy czy okres zatrudnienia na obecnym stanowisku.
W modelach scoringowych przyjmuje się założenie, że można określić cechy odróżniające dobrych klientów od złych na podstawie analizy historii kredytowych dużych grup klientów, którzy wcześniej zaciągnęli kredyty. Co więcej, w ocenie scoringowej zakłada się, że cechy pozwalające odróżnić dobre kredyty od złych, które zostały wybrane na podstawie historii kredytowej klientów w przeszłości, mogą też stanowić bazę do oceny klientów w przyszłości.
Istotnym elementem w budowie modelu scoringu jest określenie tzw. punktu odcięcia (cut off), który oddziela grupę dobrych od złych klientów. Jest to bowiem punkt, według którego podejmowana jest decyzja kredytowa. Z reguły systemy scoringowe zbudowane są na zasadzie – im większa liczba punktów, tym mniejsze ryzyko niespłacenia kredytu. Jeśli ocena punktowa jest poniżej progu odcięcia, otrzymasz decyzję odmowną. Jeśli liczba uzyskanych punktów znajduje się w progu punktowym, to decyzja kredytowa wymaga dodatkowych analiz. Często wobec danego klienta stosuje się wówczas dodatkowe zabezpieczenia lub poręczenia zobowiązania. Bank może też obniżyć kwotę kredytu.
Warto wiedzieć, że każdy bank stosuje inny systemy scoringowy. Stąd też może dojść do sytuacji, że jeden bank przyzna nam kredyt, a drugi wyda decyzję negatywną.
Na zmianę oceny scoringowej może wpłynąć np. spłata kolejnej raty, całkowita spłata zobowiązania, czas, ale także opóźnienie w spłacie raty, zadłużenie na karcie kredytowej, zadłużenie w limicie odnawialnym, zaciągnięcie nowego kredytu czy duża liczba zapytań w bankach.
O swoją historię kredytową warto zadbać jak najwcześniej i budować pozytywny wizerunek przyszłego kredytobiorcy.
Doradcy Łódź
17.05.2020
