Raty równe czy malejące – co wybrać?

Dla każdego kredytobiorcy kredyt, czy to gotówkowy czy hipoteczny, to olbrzymi koszt i obciążenie dla budżetu. Dlatego tak ważnym jest, aby możliwie najwięcej obniżyć koszty zaciągnięcia zobowiązania/wysokość łącznej spłaty. Temu służy przede wszystkim wybór najlepszej oferty kredytowej. Warto jednak pamiętać, że w ramach danej oferty kredytowej również można znaleźć oszczędności. Jak to zrobić? Poprzez odpowiedź na pytanie czy lepsze są  raty równe czy malejące.

 

Kredytobiorcy często nie zdają sobie sprawy, że na ostateczny koszt kredytu wpływa nie tylko wysokość oprocentowania kredytu, czyli marża i wibor, wysokość prowizji, jaką bank nalicza za udzielenie kredytu czy koszt dodatkowych produktów jak ubezpieczenia, karty kredytowe czy płatne rachunki bankowe. Oszczędności możemy szukać także w wariancie spłaty kredytu. Wybór pomiędzy systemem rat równych i malejących przy kredytach zaciąganych na kilkadziesiąt rat może przynieść naprawdę wymierne oszczędności.

Raty annuitetowe i kapitałowe – definicje

Aby uświadomić sobie różnicę pomiędzy spłatą w systemie rat równych – inaczej annuitetowych i malejących-kapitałowych na początek należy wiedzieć, że każda rata składa się z części kapitałowej- czyli salda naszego zadłużenia i części odsetkowej, która co do zasady stanowi wynagrodzenie banku.

Różnice w ratach równych i malejących sprowadzają się do proporcji w spłacie poszczególnych z w/w części raty. I tak w przypadku systemu spłaty w ratach równych mimo, że rata jest co miesiąc w równej wysokości, to zmienia się proporcja każdej z części. W początkowym okresie wyższa jest część odsetkowa, z czasem wzrasta część kapitałowa. Czyli na początku spłacamy głównie odsetki.

Natomiast w przypadku rat malejących część kapitałowa jest stała w okresie kredytowania, a część odsetkowa maleje z każdym miesiącem.

Wybór rodzaju raty – różnice w liczbach

Różnice w koszcie kredytu przy odpowiednim systemie spłaty zobrazuje najlepiej przykładowe wyliczenie:

Zakładamy kredyt w wysokości – 200.000,00 złotych

Okres kredytowania – 20 lat

Marża- 2%

Wibor – 1,7%

	Wysokość raty	Odsetki	Koszt kredytu
Raty równe	1 180,58 zł	83 338,95 zł	283 338,95 zł
Raty malejące	Rata pierwsza: 1 450,00 zł Rata ostatnia: 835,90 zł	74 308,33 zł	274 308,33 zł

 

Z powyższej kalkulacji wysuwa się następujący wniosek:

– koszt kredytu spłacanego w systemie rat malejących jest mniejszy. (Uwaga: wyliczamy wyłącznie koszt kapitałowo- odsetkowy- nie bierzemy w tym momencie pod uwagę innych parametrów kosztowych jak prowizja, ubezpieczenia, dodatkowe produkty czy inne opłaty).

Na naszym przykładzie widać, że kredytobiorca wybierając wariant rat malejących zapłaci o 9 030,62 zł mniej.

Należy pamiętać, że im kredyt wyższy, a okres spłaty dłuższy oszczędności rosną.

Przy tych samych parametrach kredytu a okresie spłaty przez 30 lat zaoszczędzamy już 20 095,42 zł!

Wydaje się, że jedyną wadą rat malejących jest ich wyższa wysokość na początku okresu spłaty. Nie każdy kredytobiorca może pozwolić sobie na spłatę rat w wysokości nawet 30% wyższych niż raty równe. Z uwagi na fakt, że w przypadku rat malejących ich wysokość jest wyższa, obniża nam się również zdolność kredytowa. Dział analizy ryzyka banku musi bowiem założyć możliwość spłaty przez kredytobiorcę rat w wyższej wysokości.

Z kolei raty równe, to zawsze większa pewność dla domowego budżetu. Często również większa pewność otrzymania kredytu przez lepszą zdolność kredytową.

Zatem odpowiedź na pytanie czy raty równe czy malejące nie jest aż tak jednoznaczna.

Raty równe i malejące przy wcześniejszej spłacie kredytu

Coraz częściej klienci wybierający daną ofertę kredytu sugerują się darmową możliwością jego wcześniejszej spłaty. Jeśli osoby noszą się z zamiarem wcześniejszej spłaty kredytu, to wybór poszczególnego wariantu spłaty zobowiązania ma jeszcze większy sens. Generalnie system rat malejących oznacza spłatę w krótszym okresie większej części kredytu w porównaniu do rat równych. Można zatem zaobserwować, że wysokość kredytu należna bankowi sukcesywnie maleje, co działa mobilizująco i pokrzepiająco. Jeśli założymy dodatkowe nadpłaty kredytu (np. co rok z mniejszych oszczędności lub co kilka lat większą sumą), różnice w finalnym koszcie kredytu sę jeszcze większe.

Pamiętajmy jednak, że bez względu na to jaki wariant spłaty kredytu wybierzemy raty równe czy malejące, raty kredytu mogą się zmienić wraz ze zmianą stóp procentowych. Wraz ze wzrostem stopy referencyjnej (WIBOR) rata kredytu poszybuje w górę.

 

Autor: Edyta Majewska